Samenlevingsdienst: engagement of uitbuiting van jongeren?
Hoewel de samenlevingsdienst wordt voorgesteld als een verrijkende kans voor jongeren tussen 18 en 25 jaar, gaan er stemmen op om een minder geïdealiseerde realiteit aan de kaak te stellen. De regeling wordt geacht een leerzame en lonende ervaring te bieden, maar roept veel vragen op over de arbeidsomstandigheden, de begeleiding en het werkelijke doel van dit engagement.
Een onzekere status voor jongeren op zoek naar een toekomst
Met een bescheiden dagvergoeding en zonder sociale zekerheid die vergelijkbaar is met die van werknemers, bevinden de jongeren die betrokken zijn bij de samenlevingsdienst zich in een onzekere situatie. Ze hebben weliswaar recht op een dekking van hun vervoerskosten en een wekelijkse opleiding, maar zijn deze voordelen voldoende om de 28 uur per week te compenseren die ze moeten investeren in wat soms zeer veeleisende taken kunnen zijn?
Een regeling die gekwalificeerde banen vervangt?
Veel van de organisaties die jongeren aannemen voor de samenlevingsdienst werken in ondergefinancierde sectoren zoals hulpverlening, cultuur en onderwijs. Deze taken zijn essentieel, maar zouden ze niet moeten worden toevertrouwd aan gekwalificeerde professionals met fatsoenlijke arbeidsovereenkomsten en passende salarissen? In zijn huidige vorm kan de samenlevingsdienst worden gezien als een manier om een gebrek aan personeel op te vangen zonder dat de overheid echt structureel investeert.
Een verschillende begeleiding afhankelijk van de structuren
Terwijl sommige jongeren een positieve ervaring melden, voelen anderen zich aan hun lot overgelaten in structuren die niet over de nodige menselijke en educatieve middelen beschikken om kwaliteitsvolle begeleiding te bieden. Het gebrek aan een echte opvolging of een rigoureuze evaluatie van de opvangvoorwaarden kan leiden tot situaties waarin de jongeren goedkope arbeidskrachten worden in plaats van echte begunstigden van een opleidingsprogramma.
Een politieke bedreiging voor de samenlevingsdienst: de afschaffing van de dotatie
Ondanks debatten over hoe de samenlevingsdienst kan worden verbeterd, hangt er nog steeds een ernstige dreiging boven de regeling. De politieke partijen MR, N-VA en Les Engagés willen de dotatie ervoor namelijk afschaffen. Deze onbegrijpelijke beslissing zou het voortbestaan van de regeling in gevaar brengen en duizenden jongeren een ervaring ontnemen die, hoewel onvolmaakt, hen in staat stelt deel te nemen aan de maatschappij.
In plaats van jongeren nog kwetsbaarder te maken, zou het ongetwijfeld verstandiger zijn om na te denken over een hervorming van de samenlevingsdienst, waarbij de jongeren die zich aanmelden een meer beschermende status wordt gegarandeerd. In plaats van de regeling te ontmantelen, zou het beter zijn om de fundamenten ervan te versterken door te zorgen voor een fatsoenlijk salaris, meer sociale rechten en een echte erkenning van dit maatschappelijk engagement.
Een alternatief: een echte beschermende status voor jonge vrijwilligers
Jongeren willen graag deelnemen aan de maatschappij, maar ze mogen niet het slachtoffer worden van een regeling die, onder het mom van integratie, kan worden gebruikt als instrument om de arbeidsmarkt flexibeler te maken. Er moet een rechtvaardigere oplossing komen die een leerzame en lonende ervaring garandeert zonder uitbuiting.
Contact:
- Éric Bott, schepen van Sport, Jeugd en Verenigingsleven: 02 761 27 33 – bott@woluwe1200.be