Lichtplan

Het lichtplan van Sint–Lambrechts-Woluwe is sinds juli 2015 van kracht. Als strategisch instrument is het lichtplan een lange termijnbeheersplan voor de openbare verlichting en het nachtlandschap.

Methodologie

Voor de ontwikkeling van haar lichtplan, heeft de gemeente een beroep gedaan op een gespecialiseerd bureau. In overleg werken is één van de richtlijnen voor het project geweest. Er werd een stuurcomité opgericht, samengesteld uit Sibelga en verschillende gemeentediensten. De deelname van de burger kwam tot stand in de diagnostische fase, tijdens de nachtelijke verkenningstocht.

Fases

Diagnose

Het doel van deze fase is om het grondgebied van de gemeente, haar gewoontes en bestaande verlichting beter te leren begrijpen. De analyse van het grondgebied – via de opvallende kenmerken van de gemeente, de bestaande of toekomstige projecten, en de stedelijke, landschappelijke en architecturale configuratie – liet een contrastrijke gemeente zien, met een uitgesproken reliëf en een constante dynamiek, waarin het “groene” aspect belangrijk en structurerend is. De analyse van de gewoontes wordt gemaakt door middel van een theoretische benadering aan de ene kant; de nachtelijke activiteitenpolen van de gemeente opsporen, en door middel van een gevoelsmatige benadering aan de andere kant, namelijk via de uitspraken van gebruikers die opgetekend werden tijdens een verkennende nachtelijke wandeling op een parcours rond het gemeentehuis. Aan deze wandeling hebben een 15-tal gebruikers deelgenomen (bewoners, handelaars, vertegenwoordigers van de openbare collectiviteit, leden van Sibelga, stedenbouwkundigen). De studie van de bestaande openbare verlichting is verdeeld in drie thema’s: de analyse van de lichtbronnen en kleurtemperaturen, de analyse van de modellen, de hoogte en de inplanting van de verlichting en de analyse van de manier van belichting.

Concept

De tweede fase bestaat uit de ontwikkeling van een concept met als doel om Sint-Lambrechts-Woluwe een nieuw nachtlandschap te geven. Het concept moest rekening houden met drie aspecten: de valorisering van de specifieke kenmerken van het grondgebied, het aanreiken van antwoorden inzake de openbare verlichting, en de planning van de interventies. Om de specifieke kenmerken van het grondgebied in de kijker te zetten, worden de herkenningspunten verlicht – of het nu gaat om belangrijke gebouwen met een strategische plaats of met een erfgoedwaarde, dan wel om bomen- en plantenmassieven – en dit zowel op macro- (gemeente) als op microschaal (de wijken). De voorstellen in het Lichtplan inzake openbare verlichting – de onderste laag – hebben betrekking op de tonaliteiten, de inplanting en de modellen van de lichtbronnen. De rode draad bij de keuze van de tinten (lichttonen) is het creëren van een netwerk van de assen in neutraal wit en van de woonplaatsen in warm wit. Op het niveau van de inplanting werden er dwarsdoorsnedes ontwikkeld per straat of per laan, om het netwerk van de assen te versterken en om zich aan te passen aan de gewoontes van elke wijk. De keuze van de modellen, tot slot, laat toe om de netwerken van de assen te benadrukken en om zich aan te passen aan de locaties: stedelijke verlichting, verlichting hoog boven de weg, verlichting aangepast aan de specifieke ruimtes (zoals het Heilig Hartplein), verlichting aangepast aan de structurerende en functionele assen..

Voorontwerp: het Tombergplein en omgeving

Zodra het concept uitgewerkt is voor het ganse grondgebied, kan het concreet toegepast worden op een voorontwerp. De keuze viel op het Tombergplein, waarvan het belangrijkste herkenningspunt – het geklasseerde gemeentehuis – net gerestaureerd is. Het voorontwerp is een analyse en een volledig voorstel voor de openbare verlichting en belichting van deze site.

Dit rapport omvat voor heel de gemeente:

• op het niveau van de openbare verlichting (de onderlaag): een kaart van de bestaande tonaliteiten en een kaart van de geplande tonaliteiten, een kaart van bestaande modellen, hoogten en inplantingen en een kaart in geplande situatie;
• op het niveau van de scenografische verlichting (de herkenningspunten): aanbevelingen onder drie aspecten: algemene doelstellingen, bijzondere doelstellingen, gebruikte middelen.

Dit rapport bepaalt technische parameters voor de onderste laag en de herkenningspunten, maar enkel en alleen voor het Tombergplein en zijn omgeving.

Een duurzaam lichtplan

De duurzame dimensie werd geïntegreerd in de ontwikkeling van het lichtplan: de juiste verlichting op de juiste plaats was de leidraad bij de reflectie. De verlichting gebeurde weloverwogen: De dienst heeft ervoor gekozen om aangepaste apparatuur en efficiënte lampen te gebruiken, om een beperkt gamma aan modellen te definiëren, om te werken met een tijdsklok en om schaduwzones te behouden. De toepassing van het Lichtplan moet energiebesparing mogelijk maken.