Drie nieuwe ereburgers in Sint-Lambrechts-Woluwe

Op 4 oktober kregen mevrouw Gisèle Flachs, mevrouw Claudine Dumez en priester Jacobus Caron officieel de titel van “ereburger van Sint-Lambrechts-Woluwe” in aanwezigheid van hun respectieve families, de leden van het College en de Gemeenteraad. Burgemeester Olivier Maingain maakte van de gelegenheid gebruik om terug te blikken op de buitengewone levensloop van deze drie burgers van Sint-Lambrechts-Woluwe en de wereld.

Gisèle FLACHS, getuige van de Holocaust voor de jongere generatie

Gisèle Flachs is auteur van het boek Sous terre pour survivre: Parcours d’une enfant juive. Ze werd geboren in januari 1935 in Polen, “in een context waar veel mensen geen bestaansrecht hadden”. Ze is een overlevende van de Holocaust door kogels – de eerste fase van de Holocaust die in juni 1941 in Polen en Oekraïne begon, met massale schietpartijen die verantwoordelijk waren voor de uitroeiing van bijna 95% van de Joodse gemeenschap in deze twee landen – en een van de weinige Joodse overlevenden uit de stad Boryslaw in Oekraïne. “Ik overleefde fysiek en moreel lijden dat onze geschiedenis niet mag vergeten!”

Vechten voor dagen om te leven

Ze zag haar naasten de een na de ander sterven. Haar moeder werd, nadat ze was verklikt, in haar grootmoeders plaats gearresteerd om haar de gruwelen van de deportatie te vermijden. Het lid van de Gestapo dat haar opwachtte pakte zijn zweep en sloeg haar als een bezetene. “Geschreeuw, armen die alle kanten op gingen”, herinnert Gisèle Flachs zich. Het was het laatste beeld dat ze van haar moeder bewaarde, die toen pas 28 jaar oud was. Decennia later vraagt Gisèle Flachs zich nog steeds af: “Wie heeft ons verklikt? Zeker bekenden, misschien zelfs vrienden.” Dankzij het werk van historici en de steun van Véronique de Montfort, die aanwezig was bij de uitreiking van de titel van ereburger, werd het massagraf waar de moeder van Gisèle Flachs ligt een paar jaar geleden gelokaliseerd in Oekraïne. Helaas hebben de gezondheidscrisis en de aanvalsoorlog in Oekraïne haar ervan weerhouden daarheen te gaan om haar eer te bewijzen.

Gisèle Flachs werd toen opgevangen door een zogenaamde vriendin van haar moeder, aan wie ze “absolute gehoorzaamheid” verschuldigd was. Ze vluchtte, zwierf alleen rond, kreeg hulp van een Poolse vrouw en woonde op een zolder vol met oude mensen, zieken en kinderen, “al diegenen die uitgeroeid waren” en die “geen bestaansrecht hadden”. Ze begroef zich zelfs ongeveer twee jaar lang in holen in het bos, met het gevoel alsof ze in een graf lag.

In 1947, na jaren vechten voor “dagen om te leven”, was ze eindelijk gelukkig: ze ging naar school! Daar ontdekte ze boeken en werkte ze hard om haar achterstand in Frans – ze leerde de taal omdat haar vader in Frankrijk woonde – en geschiedenis in te halen.

In 2021 legt ze uit: “Als overlevende van de Holocaust vroeg ik me vaak af waar al dat lijden voor diende. Nu weet ik het: om getuige te zijn.” Haar wens: “Dat verschrikkelijke termen als ‘eindoplossing’, ‘getto’s’, ‘pogroms’, ‘uitroeiing’ en ‘vernietigingskamp’ nooit meer worden gebruikt…”

Priester Jacobus CARON, priester ten dienste van de bewoners van het Sint-Lambrechtstehuis

Priester Jacobus Caron werd geboren in Turnhout in 1929 en priester gewijd in 1955 in Mechelen. Hij studeerde ornithologie en muziek, is “meer tweetalig dan perfect”, volgens zijn eigen definitie, en groeide op met 9 broers en zussen. Hij beheerst perfect het Latijn. Als man van reflectie vat hij zijn levensloop en de waarden die voor hem in 2023 fundamenteel lijken, samen in dit chronogram: “In sIMpLICItate CorDIs obtVLI VnIVersa Laete, sanCte, LIbenter – In de eenvoud van mijn hart heb ik alles vreugdevol, gezond en vrij gedragen.” Merk op dat als u de hoofdletters als Romeinse cijfers beschouwt en optelt, u 2023 krijgt.

Mensen verbinden

Op 56-jarige leeftijd werd hij kapelaan in het tehuis van het OCMW van Sint-Lambrechts-Woluwe. Hij is blij met deze
rol, voelt zich er betrokken bij en heeft een mandaat van de gemeente. “Ik heb het gevoel dat ik mijn tijd niet verdoe”, zegt hij in een interview met de auteurs van het werk Des habitants racontent l’histoire de Woluwe-Saint-Lambert. Hij voegt eraan toe: “Ik ben vol bewondering en ik zeg tegen mezelf dat het karakter vergt om in een tehuis te wonen: elke dag hetzelfde ritme, op hetzelfde moment eten, jarenlang stilzitten, soms boeken lezen.”

Tegenwoordig woont priester Caron in het “Sint-Lambrechtstehuis” (zoals hij het noemt). En hij leest veel. Op zijn vensterbank liggen heilige teksten en een werk van Rousseau. Met deze 18e-eeuwse schrijver en filosoof ontdekte
hij het belang van gastvrijheid en begreep hij dat “het kwaad niet bestaat, alleen de afwezigheid van het goede”.

Jacobus Caron is uitzonderlijk ruimdenkend. Hij leest de filosoof en theoloog Kierkegaard en beseft dat het bestaan voorafgaat aan de essentie en dat het bestaan voorafgaat aan het zijn. Hij voegt eraan toe dat “we God kennen door ervaring”.

Voor priester Caron kan geloof worden samengevat in vier grote leefregels: intelligentie, wil, hart (hartelijkheid) en gebed. Zijn denkwijze, die het secularisme respecteert, is gebaseerd op de etymologie van het woord religie, afgeleid van het Latijnse religare, dat verbinden betekent. Mensen verbinden. En de oproep van paus Franciscus volgen om migranten te redden.

Claudine DUMEZ, activiste voor toegang tot onderwijs voor jonge meisjes

Claudine Dumez werd in januari 1943 geboren in Belgisch Congo. Haar kindertijd werd “door elkaar geschud door de ruzies tussen haar ouders”. Een vreemde mengeling van waanzinnige liefde, haat en ontrouw: dat was de familiale omgeving waarin ze opgroeide.

Haar vader verliet het gezin. Haar moeder zorgde voor haar en haar jongere zusje Janine. Ze studeerde boekhouding, secretariaat en dactylografie. Ze trouwde en kreeg vier kinderen. In 1980 liep haar huwelijk “stuk”. Elke ouder voedde twee kinderen op. Zij zorgde voor de jongsten.

Haar humanitaire werk beloond

Ze heeft haar leven gewijd aan de scholing van tientallen kinderen in India. Het begon allemaal met een balletje in de kliniek aan het Leopoldpark in 1983, waarbij de organisator Claudine Dumez, toen directieassistente, een tombola organiseerde die 20.000 BF opbracht. Een groot bedrag in die tijd, dat ze goed wilde gebruiken. Maar wat moest ze ermee, vroeg ze zich af? Een collega en vriendin vertelde haar over de liefdadigheidsinstelling Shiva Seva. Met de hulp van pater Tony Falces begon ze een kind te sponsoren dat Mansing heette. Mansing woont in Umarpada, in Gujarat, in het noordwesten van India. Haar “behoefte om anderen te helpen” begon vervuld te worden. Mansing, Kuverji, Sukama, Savita, Vimla, Kokila, Rajul, Manisha en Rajwadi behoorden tot de eerste kinderen die profiteerden van de steun van Enfants en Inde, de feitelijke vereniging die ze oprichtte en die ze beschreef als “een fantastisch avontuur”.

Haar humanitaire werk zal in 2017 worden geëerd door BESIX Foundation, een privéstichting in Sint-Lambrechts-Woluwe die projecten promoot en steunt die bijdragen tot een betere wereld, op alle continenten. Ze kreeg een cheque van 10.000 EUR! Trouw aan haar overtuigingen en een vrouw van actie, zal elke euro haar helpen om haar engagement voor het doorbreken van de keten van sociaal determinisme verder te zetten. Openhartig en vastberaden optimistisch: zo omschrijft ze zichzelf in het ontroerende boek/getuigenis dat ze in 2022 schreef, Une aventure hors normes vers un monde meilleur!